GroenLinks bestempelde het coalitieakkoord van CDA, VVD en D66, dat tijdens de raadsvergadering van 26 mei ter bespreking voorlag, als onrealistisch, waarin essentiele zaken als duurzaamheid en solidariteit ontbreken.
Wel geeft de coalitie een aantal zaken aan die er na vorige raadsperiode goed voor elkaar zijn en die willen we als GroenLinks ook graag zo houden.
In haar repliek gaven de coalitiepartijen aan dat er wel degelijk solidariteit bedoeld is en dat duurzaamheid overal in zit.
We wachten het als GroenLinks af en stellen ons positief kritisch op en roepen de coalitie op om regelmatig naar buiten te kijken, zowel in Westervoort (naar het effect van alle activiteiten), maar ook buiten de grenzen van Westervoort (naar wat we niet zelf hoeven te bedenken) en naar de toekomst (wat het effect zal zijn voor onze toekomstige leefomgeving).
Hieronder de volledige tekst, net als in de bijlage.

Het coalitieakkoord dat ter bespreking voor ligt brengt GroenLinks tot een vraag, enkele constateringen en een oproep.

De oproep is geïnspireerd op een aansporing van Loesje, die over een vergadering zegt: ‘’Vergeet niet af en toe naar buiten te kijken”.

Nu ik met de rug naar het raam zit, is dat niet alleen een oproep voor mezelf, maar ook voor iedereen, zeker voor de opstellers van het coalitieakkoord, waar we het nu over hebben; ik kom daar in het vervolg op terug.

Maar eerst mijn vraag, voorzitter: De titel van dit document is volkomen terecht het ‘coalitieakkoord’, maar in de tekst wordt veelvuldig gesproken over het ‘’college’’, alsof het een akkoord is waar het volledige college van burgemeester en wethouders zich aan gaat houden.

Voorzitter, ik wil u, als burgemeester vragen of u het eens bent met, en gebonden acht aan alles waar standpunten van ‘’het college” staan? Bijvoorbeeld: “Het samengaan naar één Liemerse gemeente is voor dit college geen optie” Moet hier niet staan ‘’ is voor deze coalitie geen optie”? Een coalitieakkoord is volgens ons een politieke aangelegenheid en u als burgemeester dient boven de partijen te staan. Graag uw reactie hierop.

 

Dat brengt me terug naar de oproep van Loesje om ‘’af en toe naar buiten te kijken’’, want het akkoord bevat een aantal onrealistische punten. De coalitie wil namelijk onderzoeken wat al bekend is, wil gaan denken over wat al in de steigers staat of wil zaken veranderen die nauwelijks beïnvloedbaar zijn.

Drie voorbeelden:

  1. Er staat meteen in het begin “Er moet een kwetsbaarheidsanalyse van de ambtelijke organisatie worden uitgevoerd”: Voorzitter: die ligt er toch al lang? Het rapport van BMC over de scenario’s van de Liemerse samenwerking/herindeling bevat die analyse al en daar staat duidelijk wat de knelpunten zijn en de organisatie weet dat als geen ander. Oplossingen staan ook in dat rapport, veel concreter dan ‘’via actief beleid proberen het te ondervangen”, zoals het coalitieakkoord zegt.
    Dat is onrealistisch, achterhaald en vaag. En erger nog: we laten onze ambtenaren, die nu al overbelast dreigen te raken, in de kou staan. Wij vinden dit onverantwoord en slecht werkgeverschap!

  2. Bij vervoer meldt het akkoord dat dit college er over denkt om een snelle fietsverbinding aan te leggen van het station naar bedrijventerrein Nieuwgraaf. GroenLinks vindt dit een prima idee, dat zo snel mogelijk uitgevoerd moet worden, omdat het in meerdere opzichten goede kansen biedt voor Westervoort.
    Maar, voorzitter, ‘’het goed nieuws is” (om woorden van de heer Pennekamp te gebruiken) dat dit plan al is gemaakt in nauwe samenwerking met de Stadsregio en Liander en dat het al in een gevorderd stadium verkeert. Dat is dus pronken met de veren van het vorige college, en dat vinden wij niet zo netjes.

  3. In het hoofdstuk wonen lijkt het alsof de coalitie de bevolkingskrimp wil tegengaan door nieuwbouwprojecten te realiseren voor bepaalde doelgroepen. Ik wil de coalitie oproepen tot realisme en de erkenning dat demografische ontwikkelingen nauwelijks beïnvloedbaar zijn, dat bouwactiviteiten stil liggen en dat er in Westervoort geen plek is voor nog meer nieuwe bouw-projecten.

 Voorzitter, ik roep de coalitie dus op om beter om zich heen te kijken, de realiteit onder ogen te zien en geen energie te steken in onnodig onderzoek of onuitvoerbare plannen.

 Waar we als GroenLinks wel blij mee zijn is de constatering dat op veel punten de zaken in Westervoort goed voor elkaar zijn en we steunen de goede voornemens van de coalitie om dit te behouden en voort te zetten; een paar voorbeelden:

  • De bestaande groenvoorzieningen op gelijk niveau houden

  • Meer fiets-, wandel- en struinpaden realiseren

  • Geen bezuiniging op onderhoud wegen; staat van wegenonderhoud op peil houden.

  • Fietsgebruik blijvend stimuleren

  • Bibliotheekfunctie behouden

  • Het nieuwe afvalbeleid voortzetten

  • Armoedebeleid en schuldhulpverlening handhaven en mogelijk verbeteren

Wij kunnen dit van harte ondersteunen en zullen de coalitie hier ook aan houden.

 

Maar, Voorzitter, ‘Wij zijn allemaal astronauten op ruimteschip aarde”; een gevleugelde uitspraak met een diepe betekenis van de vorige week overleden Wubbo Ockels, die ons heel wat duurzaamheidslessen heeft geleerd.

Dat brengt me op de tweede constatering:

In dit akkoord missen we volledig een visie op duurzaamheid, op een toekomstbestendige aanpak. Vanuit GroenLinks zien we dit vooral aan het beschamend magere hoofdstuk 6: milieu en water.

  • Het milieu komt er bekaaid af en dat valt ons tegen: De ambitie van deze coalitie bij het afvalbeleid komt niet verder dan lagere kosten voor de burger en er staat geen woord over de reductie van de totale hoeveelheid restafval. En ook de voormalige stortplaats aan de IJsseldijk wordt in deze paragraaf niet genoemd, alsof de vervuiling daar al weg is en geen aandacht meer behoeft.

  • Klimaatdoelstellingen zijn er al helemaal niet; er wordt alleen over grootschalige zonne-energieprojecten gesproken, maar een totaalambitie en het woord duurzaamheid in deze context ontbreekt en dat terwijl een groot aantal ondernemers zich aangesloten hebben bij het Liemerse Duurzaamheid Expertise Centrum. En ook in de Groene Alliantie hebben ondernemers zich verenigd op gebied van duurzaam ondernemen. Deze ondernemers weten als geen ander dat 100% toepassing van schone energie, het gebruik van afval als grondstof en hun bedrijf runnen vanuit de principes van een circulaire economie de enige manier is om te overleven. Duurzaamheid, voorzitter, is normale, big-business en er ligt een kans om daarbij aan te sluiten, hun doelstellingen te ondersteunen en zelf in praktijk te brengen. Deze ondernemers melden dat een klimaatneutrale Liemers in 2030 een realistische ambitie is. Een dergelijke ambitie missen we bij deze coalitie en we zullen ons blijven inspannen om dat alsnog in te brengen.

  • Ook over water staat niets genoemd. En dat terwijl er al goede aanzetten zijn voor een regionaal waterbeleid, dat ervoor moet zorgen dat we tot in lengte van jaren droge voeten houden en dat we water als bron van leven en biodiversiteit behouden en versterken. Tekent dat het gebrek aan kennis op dit gebied in het college?

En dan, voorzitter, de sociale paragraaf, burgerparticipatie en financiën.

Het akkoord en de eerste daden van deze coalitie baren ons ernstig zorgen:

  • Dat bij de coalitiebesprekingen de grootste winnaar, de SP, vrijwel direct aan de kant is geschoven belooft weinig goeds. Inwoners die ik erover sprak, noemden het de arrogantie van de macht.

  • Als er in het akkoord staat dat er zuinig met belastinggeld moet worden omgegaan en er direct al bijna 70 mille[1] structureel meer wordt uitgegeven aan een vierde wethouder, is dat een veeg teken. Westervoort hoort zo qua wethouderskosten bij de duurste gemeenten van de regio; dat is meteen al NIET zuinig omgaan met belastinggeld.

  • Bij zorg en inkomensondersteuning komt de tekst van het akkoord bij ons zo over dat het behalen van financiële doelen belangrijker is dan het welzijn van de burger. Een visie op de aanpak van de noden bij diverse doelgroepen hebben we niet kunnen ontdekken, behalve dan dat de gemeente liefst zo weinig mogelijk doet. Het woord ‘solidariteit’ komt in het hele stuk niet voor en dat is een veeg teken.

  • Mensen op of onder de armoedegrens lijken volgens het coalitieakkoord structureel op voedselbank, kerken en vrijwilligersorganisaties aangewezen te zijn. De gemeente trekt zich terug en deze mensen moeten het zelf maar uitzoeken, alsof ze zelf gekozen hebben voor deze situatie. Het coalitieakkoord verpakt dat in mooie woorden (citaat pag 11): ”we moeten er voor waken dat mensen door goedbedoelde zorg en voorzieningen structureel in een afhankelijkheidspositie worden gebracht”. Het zal je maar gezegd worden als je je baan hebt verloren of als je met je gezondheid tobt.

Dit soort tekenen baart ons grote zorgen, voorzitter. We hopen dat we de zinnen uit het coalitieakkoord hierover verkeerd interpreteren en dat er wel voldoende ondersteuning wordt geboden aan degenen die pech hebben en dat solidariteit toch in het woordenboek van deze coalitie voorkomt. Voor onze fractie in elk geval reden om dit kritisch te volgen!

We hebben dus kennis genomen van dit akkoord, hebben geconstateerd dat er onrealistische zaken in staan en dat duurzaamheid en solidariteit ontbreken.

Het is daarom duidelijk niet ons akkoord.

 Veel moet echter nog worden uitgewerkt.

De Engelsen hebben hier een mooie uitdrukking voor: ‘The proof of the pudding is in the eating”: Pas als je daadwerkelijk de pudding proeft, weet je hoe die smaakt.

Dat geldt voor dit akkoord ook: de uitwerking en het effect zullen we afwachten en met een positief kritische houding volgen.

Daarvoor is het natuurlijk wel nodig om het effect van dit alles op inwoners en leefomgeving daadwerkelijk te kunnen constateren en ook daarom onze oproep om regelmatig naar buiten te kijken, niet alleen binnen Westervoort, maar juist ook verder dan de grens van Westervoort en naar de toekomst.



[1] Gelderlander  (21 mei): structureel toename van wethouderskosten van € 186.401 naar € 248.235= € 62.134; Westervoort een van de duurste gemeenten op dit punt in regio: 1 wethouder per 5000 inwoners; de meeste gemeenten 1 op 8000 tot 1 op 11000.